ေနာ္ေ၀အမ်ဳိးသားေန႕အေတြ႕အႀကံဳ

မေန႕က ေမလ ၁၇ ရက္ေန႕သည္ ေဆာ့တဲမိုင္ေခၚ ေနာ္ေ၀အမ်ဳိးသားေန႕ျဖစ္သည္။ မႏွစ္ကက်ေနာ္တို႕ေရာက္စကတခါဘာဂင္ၿမိဳ႕ကိုသြားပီး ၾကည့္ဖူးသည္။ သို႕ေသာ္မႏွစ္က က်ေနာ္တို႕သြားသည္က ေနာက္က်သည္။ ေစာေစာသြားရေကာင္းမွန္းလည္းမသိ။ သြားခ်င္ခဲ့လည္း ကားက မနက္ ၁၀ နာရီခြဲေလာက္မွ ရပီး ဘာဂင္ၿမိဳ႕ကို ၁၁ နာရီခြဲေလာက္ိမွ အေစာဆုံးေရာက္ခဲ့မည္ဆိုေတာ့ တြန္႕ ေခၚ စီတန္းလွည့္လည္ခ်ိန္စတင္သည့္အခ်ိန္တည့္တည့္ကိုေရာက္ခဲ့သည့္တိုင္ေအာင္ ေနရာက မရသျဖင့္ စီတန္းလွည့္လည္မည္ကို ၾကည့္ခဲ့ရမည္မဟုတ္ေပ။ အခ်ိန္ဇယားက အတူတူပဲဆိုေတာ့ ဒီႏွစ္လည္း ဒီအတိုင္းပဲထပ္ျဖစ္ဖို႕ကိန္းဆိုက္ေနခ်ိန္တြင္ က်ေနာ့ဇနီး၏ ဒုကၡသည္ဂိုက္က သူမကားျဖင့္မနက္ ၈ နာရီခြဲလာေခၚမည္။ ျပင္ထားၿပီးေတာ့ snarveien ကို လမ္းတိုျဖစ္သည့္ သေဘၤာျဖင့္ ျဖတ္သြားမည့္လမ္းေၾကာင္းျဖင့္သြားမည္ဟုဆိုသည္။ သို႕ေသာ္သေဘၤာခကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕က က်ခံရမည္။ က်ေနာ္တို႕က ရပါသည္။ သို႕ေသာ္ အသြားကိုသေဘၤာျဖင့္သြားပီး အျပန္ကို ဘတ္စ္ကားျဖင့္ျပန္မည္ဟု က်ေနာ္တုိ႕က ေျပာရာသူမကလက္ခံသည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္က်ေနာ္တို႕မိသားစုကိုယ္စားက်ေနာ့္ဇနီးရေသာ ဒုကၡသည္ဂိုက္မွာ အလြန္ပင္ေကာင္းပါသည္။ က်ေနာ္တို႕ကို ဟားလ္နီး ေခၚ မနက္ရွစ္နာရီခြဲတြင္လာႀကိဳသည္။ ေနာ္ေ၀ဘာသာစကားတခုသာရွိမည္ထင္ပါသည္။ ရွစ္နာရီခြဲတို႕ ရွစ္နာရီခြဲဖို႕ ၅ မိနစ္အလိုတို႕ ရွစ္နာရီခြဲပီး ၅ မိနစ္ဆိုတာတို႕ကို တနာရီေက်ာ္ၿပီး ၉ ဂဏန္းျဖင့္ေျပာသည္။ ဥပမာ အထက္ကေျပာသလို ရွစ္နာရီခြဲဆိုလွ်င္ ဟားလ္နီး။ ဟားလ္ဆိုတာက တ၀က္ နီး ဆိုတာက ၉။ တကယ္လို႕ရွစ္နာရီခြဲဖို႕ ၅ မိနစ္လိုဆိုလွ်င္ ဖဲမ္ေပါဟားလ္နီး ဖဲမ္ ဆိုတာက ၅၊ ေပါ ဆိုတာက လိုတာကိုဆိုတာ ဟားလ္နီးဆိုတာက ရွစ္နာရီခြဲ။ ရွစ္နာရီခြဲပီး ၅ မိနစ္ဆိုလွ်င္ ဖဲမ္အိုဗာဟားလ္နီး အိုဗာဆိုတာက အေက်ာ္အလြန္၊ ဒါေၾကာင့္ ဖဲမ္ေပါလ္ဟားနီးဆိုတကာက ရွစ္နာရီခြဲၿပီး ၅ မိနစ္။ ေနာ္ေ၀ဘာသာစကားတြင္ အထူးဆန္းဆုံးအသုံးအႏႈန္းတခု ျဖစ္သည္ဟု ယင္းနာရီအေခၚအေ၀ၚကို တျခားဘာသာစကားမ်ားႏွင့္ႏိႈင္းယွဥ္သည့္အခါသတိျပဳမိသည္။ အဲေနာ္ေ၀အမ်ဳိးသားေန႕အေၾကာင္းဆက္ရလွ်င္ သူတို႕က စီတန္းလွည့္လည္မႈကို မနက္၁၁ နာရီခြဲခန္႕တြင္စသည္။ က်ေနာ္တို႕က အနီးကပ္ၾကည့္ႏုိင္ရန္ ေနရာေကာင္းတခုကို ေစာေစာစီးစီးယူထားရသည္။ ၁၀ နာရီခြဲခန္႕ကတည္းက။ စီတန္းလွည့္လည္ေသာအခါ ဘေလာစတိုင္း ေခၚ ေက်ာက္တုံးျပာရွိသည့္ ရွည္ေမ်ာေမ်ာဘေလာက္တခုကို ပတ္သည္။ ဘေလာ့စတိုင္းေခၚေက်ာက္တုံးျပာသည္ လူထုလႈပ္ရွားမႈတခုခုျပဳလုပ္သည့္အခါ လူစုသည့္ေနရာျဖစ္သည္။ မႏွစ္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေမြးေန႕တုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည့္က မတရားဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ပီး မတရားတရားစီရင္ကာေထာင္ခ်ရန္ နအဖစစ္အစိုးရက ႀကိဳးစားေနသည္။ ထိုေၾကာင့္လႊတ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုဆႏၵျပသည္ကို ထိုဘေလာစတိုင္းေနရာမွပင္စခဲ့သည္။ ယခု ေနာ္ေ၀အမ်ဳိးသားေန႕တြင္ စီတန္းလွည့္လည္မႈကို ေတြ႕ရေသာအခါ ပထမဆုံးအေနျဖင့္ ေပၚလတီေခၚရဲတပ္ဖြဲ႕ ေနာက္ ဘရားန္ ေခၚမီးသတ္တပ္ဖြဲ႕ အဲဒီေနာက္မွာမွ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႕ ေနာက္ေတးဂီတအဖြဲ႕ ၊ အားကစားအဖြဲ႕၊ စစ္သားမ်ားအဖြဲ႕၊ ကုန္သြယ္ေရးအဖြဲ႕ ၊ ေဆးအဖြဲ႕၊ အဖြဲ႕ေပါင္းမ်ားစြာ ေနာက္ဆုံးမွာေတာ့ ဗီသရယ္ေဂၚဒယ္ videregående ေခၚ ေနာ္ေ၀တကၠသိုလ္၀င္တန္း ေက်ာင္းသားမ်ားမွ ေနာက္ဆုံးႏွစ္(တတိယႏွစ္)ေက်ာင္းသားမ်ားက သူတို႕၏တခ်ဳိ႕စာတန္းႏွင့္ အရုပ္မ်ားပါေသာေဘာင္းဘီအနီေရာင္ႏွင့္ အကၤ်ီအျဖဴေရာင္ကို ၀တ္ဆင္လ်က္ ထုနွင့္ထည္ႏွင့္ သီခ်င္းမ်ားေအာ္ဆို၍ စီတန္းလွည့္လည္ကာ သူတို႕၏စီတန္းလွည့္လည္မႈအစီအစဥ္၏အေရးအႀကီးဆုံးျဖစ္ေသာ ဘေလာ့စတိုင္း ၀န္းက်င္အားပတ္သြားသည့္အစီအစဥ္ကို ေက်ာ္လြန္ၿပီးေျမာက္သြားေစခဲ့ေပသည္။ ေဆာ့တဲမိုင္း ေခၚ အမ်ဳိးသားေန႕၀တ္စုံကို ဘြန္းန (bunad)ဟုေခၚေပသည္။ အမ်ဳိးသားသီခ်င္းမွာ Ja, vi elsker. ဟုတ္ပါတယ္ က်ေနာ္တို႕ခ်စ္တယ္ ဟု အဓိပၸါယ္ရေပသည္။ ဒီႏွစ္တိုက္တုိက္ဆိုင္ဆိုင္ ေနာ္ေ၀မ်ဳိးသားသီခ်င္းကို ေရးခဲ့သူ Bjørrnstjerne Bjørnson ဘေရာ့စ္ရွားနဲဘေရာ့န္ဆဲန္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည့္ နွစ္တရာတိတိျပည့္ေျမာက္ခဲ့သည့္ႏွစ္ျဖစ္ေပသည္။ ေနာ္ေ၀ရဲ႕ ေရႊတိုင္ညြန္႕ ေပါ့ဗ်ာ။ ေနာ္ေ၀ဟာ ဒိန္းမတ္ထံကေန ဆြီဒင္ႏွင့္အတူ ၁၈၁၄ ခုႏွစ္တြင္ခဲြထြက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ဆြီဒင္ထံမွတခါ ထပ္မံခြဲထြက္ကာ လြတ္လပ္ေသာႏုိင္ငံျဖစ္လာခဲ့ေပသည္။ ေခါက္ထားမည္႔စာကိုဒီေနရာမွာေရးပါ